Miecz św. Michała Archanioła (4) – Skellig Michael (Irlandia)

Zapewne są wśród nas fani „Gwiezdnych Wojen” Czy pamiętacie zapierającą dech w piersiach finałową scenę z części pt. „Przebudzenie Mocy?” Zjawiskowa górzysta wysepka rzucona w bezkres oceanu, targana przez wichry i smagana przez fale. To właśnie tutaj na Skellig Michael, pośród ruin starożytnej świątyni rycerzy Jedi, dochodzi do niezwykłego spotkania…

Wyspa i znajdujące się na niej zabudowania klasztorne „zagrała” jeszcze w następnej części „Gwiezdnych wojen” co z pewnością rozsławiło ją jeszcze bardziej w świecie, ale nas chyba, poza niezwykłym ukształtowaniem, florą i fauną wysepki – najdalej na zachód wysuniętego skansenu Europy – jeszcze bardziej interesuje jej niezwykła nazwa i historia.

Skellig Michael (po irlandzku: Sceilig Mhichíl) znana też pod nazwą Great Skellig (Sceilig Mhór) jest mocno skalistą irlandzką wyspa położoną na Oceanie Atlantyckim; sąsiaduje z nią (około 1 km na północny wschód) druga z wysp Skellig – Little Skellig.
Nazwa wywodzi się od słowa Sceillic oznaczającego Stromą Skałę. Cała wyspa jest kamienista i porasta ją tylko niska roślinność, jak paprocie, porosty i trawa. Zajmuje powierzchnię niecałych 22 hektarów, a najwyższy jej szczyt ma 218 m n.p.m.
Na wyspie Skellig Michael, która nas bardziej zajmuje znajdują się bowiem ruiny zbudowanego w 588 roku klasztoru St Fionan's Abbey, jednego z bardziej znanych, ale najmniej dostępnych, klasztorów w Europie, wpisanego w 1996 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Zanim św. Fionan założył tu opactwo, wyspy miały być schronieniem Duagha – władcy Munsteru, historycznej krainy Irlandii, który przybył tu po przegranej walce o władzę.
W jednym z najwyższych punktów wyspy (180 m n.p.m.) znajduje się klasztor, do którego prowadzi 618 stopni wykutych w skale przez mieszkających tu przed laty mnichów.

„Na terenie klasztoru znajduje się siedem kamiennych cel zbliżonych kształtem do uli. Wszystkie – z wyjątkiem celi G – mieszczą się w zabudowie wewnętrznej. Największą z nich jest cela A o wewnętrznych wymiarach 4,6 m na 3,8 m i wysokości 5 metrów. Ściany celi mają przy podstawie grubość 1,8 metra i są zbudowane z małych płaskich kamieni. Drzwi posiadają podwójne (wewnętrzne i zewnętrzne) nadproża. Na podłodze zachowała się większość oryginalnej posadzki.
Na wyspie znajdują się ruiny kościoła świętego Michała Archanioła. Kościół znajduje się na wschód od dużego oratorium. Zbudowany jest na planie kwadratu; jego drzwi znajdują się w ścianie północnej, zaś w ścianie wschodniej znajduje się okno.
Widoczne są dowody na to, że kościół budowano w dwóch etapach. Pierwotny, mniejszy kościół wykonany z dużych bloków kamiennych został rozbudowany z wykorzystaniem kamieni podłużnych” (źródło: Wikipedia).

Dlaczego budowniczy dedykowali Świętemu Michałowi kościół na tej dość odludnej wyspie? Czy i tutaj zjawił się Archanioł Michał z jakimś ważnym przesłaniem? Odpowiedzi na te pytania nie należą do prostych. Jedna z legend mówi – pisze Artur Górski w niedawno wydanej książce „Miecz św. Michała Archanioła” – że właśnie tutaj Archanioł Michał objawił się św. Patrykowi, misjonarzowi i organizatorowi życia religijnego w Irlandii, by pomóc mu w oswobodzeniu kraju od demonów. W „Pancerzu św. Patryka” odzwierciedlającym jego duchowość możemy przeczytać następujące słowa:
związuję się dzisiaj
z siłą miłości serafickiej
z posłuszeństwem anielskim,
z posługą archanielską,
z nadzieją w Zmartwychwstanie po nagrodę,
z modlitwą Patriarchów,
z proroctwami Proroków,
z głoszeniem Ewangelii przez Apostołów,
z wiarą Wyznawców,
z czystością Świętych Dziewic,
z czynami prawych ludzi
Jest w tej modlitwie wyraźne nawiązanie do duchowości Ewangelizatora Irlandii, ale to prawda, nie ma mowy o spotkaniu z Archaniołem na Skellig Michael. Ale jest św. Michał w nazwie tej Stromej Skały i kościół Mu poświęcony.

Po wtóre zaś, w chrześcijaństwie święty Michał, patron Skellig prawie zawsze pokazywany jest jako ten, który pokonuje mieczem Smoka, czyli szatana. Tymczasem ten Archanioł jest również Wagowym, który zanosi dusze zbawionych do nieba. Niektórzy komentują, że istnieje podobieństwo między celtyckim pojęciem „Wysp Błogosławionych”, gdzie duchy zmarłych osób podróżowały do innego świata, a późniejszym poświęceniem wyspy Skellig dla św. Michała. Niemieckie źródło z XIII wieku twierdzi, że Skellig było ostatecznym miejscem bitwy między św. Patrykiem, a jadowitymi wężami i diabłami, które nękały Irlandię. Tak więc z pomocą św. Michała, „pogromcy smoków” (smoki równe wężom w starożytnych mitologiach), chrześcijaństwo jako religia wyparła w Irlandii stare pogańskie wierzenia.

ks. Krzysztof Pelc Michalici

Fot. Wikipedia

Michalici